ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୦୩/୧୧ : ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ ଏବେ ଖୁବ୍ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛନ୍ତି ମହିଳା। ଗଣତନ୍ତ୍ରର ତିନୋଟି ଅଙ୍ଗ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା, ନ୍ୟାୟପାଳିକା, ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଏହି ତିନୋଟିରେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛନ୍ତି ମହିଳା। ଆଜି ସଂସଦ, ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ କେବଳ ମହିଳାଙ୍କ ସ୍ଥିତି ମଜବୁତ ହୋଇନାହିଁ, ବରଂ ଦେଶର ନ୍ୟାୟପାଳିକାରେ ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଦେଶରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ମହିଳା ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଅଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ହାଇକୋର୍ଟର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କିଏ ? ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିଅର୍ କିପରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା? ହାଇକୋର୍ଟର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପଦରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ସେ କେତେ ସଂଘର୍ଷ କରିଥିଲେ। ଦେଶର ପ୍ରଥମ ହାଇକୋର୍ଟର ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତିଙ୍କ ନାମ ହେଉଛି ଲୀଲା ସେଠ୍। ତାଙ୍କୁ ସାରା ଦେଶରେ ‘ମଦର ଅଫ୍ ଲ’ କୁହାଯାଏ । ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ କିଛି ରୋଚକ କଥା-
ଲୀଲା ସେଠ୍ କିଏ ?
ହାଇକୋର୍ଟର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ହେଲେ ଲୀଲା ସେଠ୍। ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ସେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଲକ୍ଷ୍ନୌ ସହରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଲୀଲାଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୧୧ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ପିଲାଦିନରୁ ଲୀଲା ଅଧ୍ୟୟନରେ ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିଜ୍ଞ ଥିଲେ। ସେ ଦାର୍ଜିଲିଂର ଏକ ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଅଧ୍ୟୟନ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ।
ଲୀଲା ସେଠ୍ ଙ୍କ କ୍ୟାରିଅର୍
ଲୀଲା ସେଠ୍ ଜଣେ ଷ୍ଟେନୋଗ୍ରାଫର୍ ଭାବେ କ୍ୟାରିୟର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏହି ସମୟରେ ଲୀଲା ପ୍ରେମ ସେଠ୍ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ବିବାହ ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ଲଣ୍ଡନ ଯାଇଥିଲେ। ଲୀଲା ଏକ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ। ପିଲା ଏବଂ ପରିବାରର ଯତ୍ନ ନେଇ ଲୀଲା ନିଜ କ୍ୟାରିୟର କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ୨୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଲଣ୍ଡନ ବାର ପରୀକ୍ଷାରେ ଶୀର୍ଷରେ ରହିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ଲୀଲା ଭାରତକୁ ଫେରି ଅଭ୍ୟାସ ଜାରି ରଖିଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ହେବା ପାଇଁ ଯାତ୍ରା
ଲୀଲାଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏଠାରେ ସେ ମହିଳାଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ବହୁତ କାମ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ଲୀଲା ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ହାଇକୋର୍ଟର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ। ଦେଶର ଇତିହାସରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ଥିଲା ଯେ ଜଣେ ମହିଳା ହାଇକୋର୍ଟର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ହୋଇଥିଲେ। ସେ ସମଲିଙ୍ଗୀ ତଥା ମହିଳାଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ। ସେ ଦେଶର ଆଇନର ମାତା ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲେ। ୮୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ପରଲୋକ ଘଟିଥିଲା।
