ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୧୪/୦୭ : ଆମ ଦେଶରେ ଫସଲ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ। କିନ୍ତୁ ଅମଳ ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ଏକ ବଡ ସମସ୍ୟା। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ସଙ୍ଗଠନ (FAO) ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୪ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହେଉଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଫସଲକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର ସହଜ ଉପାୟ ହେଉଛି ଭଲ ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାର। କିନ୍ତୁ ବଡ଼ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାର ଛୋଟ ଗ୍ରାମରେ ନାହିଁ। ଅନ୍ୟପଟେ, ସହରଗୁଡିକର ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାରରେ ଏୟାର କୁଲର ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତର ବହୁତ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି। ୧୯ ବର୍ଷୀୟା ମେହେକ ପରଭେଜ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ପାଇଛନ୍ତି। ସେ ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଫ୍ରିଜ୍ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଭାବନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ। ଏହା ଏକ ଗ୍ରୀଡ୍-କମ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି, ଯାହାକି ସନ୍ ହାରଭେଷ୍ଟେଡ୍ କୁଲ୍ ରୁମ୍। ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପନିପରିବାକୁ ପାରମ୍ପାରିକ ସଂରକ୍ଷଣ ଅପେକ୍ଷା ତିନି ଗୁଣ ଅଧିକ ସତେଜ ରଖେ।
ଚେନ୍ନାଇର ମେହେକ ପରଭେଜ ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କ ଦୁଇ ଏକର ଚାଷ ଜମିରେ ହେଉଥିବା ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହେଉଥିବା ଦେଖୁଥିଲେ। ତା’ପରେ ସେ ଚେନ୍ନାଇର ଗରମ ଏବଂ ଶୀତଳ ଜଳବାୟୁରୁ ପ୍ରେରଣା ନେଇ ଏକ ଛୋଟ ପରୀକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ। ଚେନ୍ନାଇରେ ଦିନର ତାପମାତ୍ରା ୪୫ ଡିଗ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପବନ ସୁଖଦ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯାଏ। ଏନେଇ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପରେ ସେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ଏହା ସ୍ଥଳ ଏବଂ ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସଂକଳନ ସ୍ରୋତ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ। ଶୀତଳ ପବନର ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପରେ ସେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ।
ସେ ଏକ ଡ୍ରାଫ୍ଟ ଟ୍ୟୁବ୍, ଏକ ସିମେଣ୍ଟ ରୁମ୍ ଏବଂ ଏକ ଚିମିନି ସହିତ ସମାନ ପଦ୍ଧତି ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ତିନୋଟି ଭିନ୍ନ ପ୍ରୋଟୋଟାଇପ୍ ତିଆରି କରିବା ପରେ, ସେ ଶେଷରେ ସଫଳତା ପାଇଲେ। ତାଙ୍କର ଡ୍ରାଫ୍ଟ ଟ୍ୟୁବ୍ ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଂଶ ଚେନ୍ନାଇରେ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପରେ ଏକତ୍ର କରାଯାଇଥିଲା। ଯେହେତୁ ସନ୍ ହାରଭେଷ୍ଟେଡ୍ କୁଲରୁମ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ବିକଳ୍ପ, ଏହା ମଧ୍ୟ ରେଫ୍ରିଜରେଟରରୁ ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସର ପରିମାଣକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ମେହେକଙ୍କ ଉଦ୍ଭାବନ ୨୦୨୩ ପାଇଁ ‘ଇକୋ-ଇନୋଭେସନ୍’ ବର୍ଗରେ ଲେକ୍ସସ୍ ଡିଜାଇନ୍ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ହାସଲ କରିଛି। ଯଦି ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ଫ୍ରିଜ୍ ଉଦ୍ଭାବନ ବହୁ ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତେବେ କୃଷିରୁ ବାହାରୁଥିବା ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ହୋଇପାରେ।
